Translate

Tuesday 9 January 2018

Οι δύο ταραντούλες της Κύπρου. Πόσο επικίνδυνες είναι; - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 7/1/2018


Κείμενο, φωτογραφίες του Γιώργου Κωνσταντίνου

Οι ταραντούλες είναι αράχνες και ανήκουν στα αρθρόποδα και στην οικογένεια Theraphosidae. Διακρίνονται από το μεγάλο τους μέγεθος, το πολύ τριχωτό τους κορμί και τα πόδια. Ανά τον κόσμο συναντούμε περίπου 900 διαφορετικά είδη ταραντούλας. Ζουν κυρίως σε ζεστά κλίματα και είναι οι μεγαλύτερες από όλες τις αράχνες του κόσμου. Είναι αρκετά διαδεδομένο το εμπόριο με αρκετά είδη ταραντούλας, καθώς υπάρχουν αρκετοί που αρέσκονται να τις έχουν κατοικίδια στα σπίτια τους. Αποτελούν φόβο και τρόμο για πολλούς ανθρώπους λόγω του μεγάλου μεγέθους που έχουν και ειδικά σε αυτούς που έχουν φοβίες με τις αράχνες.

Το μεγαλύτερο είδος από όλα είναι η ταραντούλα Γολιάθ που ζει στα τροπικά δάση της Νοτίου Αμερικής και φτάνει τα 10–12 cm σωματικό μήκος (εκτός τα πόδια), ενώ ένα άλλο είδος τρέφεται και με πουλιά. 

Μαύρη ταραντούλα με τα μωράς της. 

Η μαύρη ταραντούλα Chaetopelma olivaceum προστατεύει το σάκο με τα αυγά της 


Κυπριακή ταραντούλα
Στην Κύπρο συναντούμε δύο είδη ταραντούλας, την κυπριακή ταραντούλα Chaetopelma karlamani που είναι και ενδημική της Κύπρου, δηλαδή υπάρχει μόνο στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο και τη μαύρη ταραντούλα Chaetopelma olivaceum. Τη μαύρη ταραντούλα εκτός από την Κύπρο τη συναντούμε στη Μέση Ανατολή, Τουρκία, Ισραήλ και σε μερικές αφρικανικές χώρες. 

Η κυπριακή ταραντούλα Chaetopelma karlamani. 

Η ταραντούλα Chaetopelma karlamani είναι μικρότερη σε μέγεθος από την ταραντούλα Chaetopelma olivaceum και είναι πολύ πιο σπάνια από τη δεύτερη. Τα δύο είδη μοιάζουν πολύ μεταξύ τους και πολύ δύσκολα ξεχωρίζουν, μόνο με μικροσκοπική εξέταση μπορεί κάποιος να είναι βέβαιος. Τα αρσενικά είναι πάντα μικρότερα από τα θηλυκά. Πρόκειται για νυχτόβια είδη με χρώμα γκριζόμαυρο και τεράστια (σε σύγκριση με το σώμα τους) μαύρα δόντια. Σε περίπτωση που ενοχληθούν ανασηκώνονται στα πισινά τους πόδια παίρνοντας αμυντική στάση επιδεικνύοντας τα μεγάλα τους δόντια που περιτριγυρίζονται με κόκκινες τρίχες. Τρέφονται με μεγάλα έντομα όπως κατσαρίδες, σαρανταποδαρούσες, ακόμα και με μικρές σαύρες. 

Παρακολουθήστε δύο ταινίες μου με τη μαύρη ταραντούλα Chaetopelma olivaceum να επιτίθεται: 

Κανένα σοβαρό περιστατικό

Η μαύρη ταραντούλα Chaetopelma olivaceum είναι κοινό είδος στην Κύπρο και αποτελεί τη μεγαλύτερη αράχνη στην Κύπρο. Επίσης είναι η μεγαλύτερη ταραντούλα και από τα λίγα είδη ταραντούλας που συναντούμε στην Ευρώπη. Διαθέτουν δηλητήριο όπως και όλες οι αράχνες για να σκοτώνουν τα θηράματά τους. Το δηλητήριο τους δεν είναι επικίνδυνο για τον άνθρωπο σε περίπτωση δαγκώματος, αλλά αρκετά επώδυνο με πρήξιμο και έντονο πόνο. Μπορώ να παρομοιάσω τον πόνο του δαγκώματός της με το κέντρισμα μιας μέλισσας ή σφήκας. Φυσικά σε περίπτωση δαγκώματος το άτομο μπορεί να είναι αλλεργικό οπόταν αν παρουσιάσει άλλα συμπτώματα πρέπει να πάει αμέσως στο νοσοκομείο. Μέχρι στιγμής δεν είχαμε κανένα σοβαρό περιστατικό. Δεν επιτίθεται στον άνθρωπο εκτός αν προσπαθήσεις να την πιάσεις ή να την αγγίξεις κατά λάθος. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο οι Κύπριοι να τις βρίσκουν μέσα στα σπίτια τους προκαλώντας τους μεγάλο φόβο, και πολύ συχνά ανεβάζουν φωτογραφίες τους (σχεδόν πάντα πολτοποιημένες) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ρωτώντας έντρομοι τι είναι. 


Μαύρη ταραντούλα σε αμυντική στάση δείχνοντας τα δόντια της. 

Σε μια τέτοια περίπτωση που θα μπει στο σπίτι είναι πολύ εύκολο να την απομακρύνουμε αναγκάζοντάς την να μπει σε ένα κουβά και κατόπιν να την απελευθερώσουνε μακριά στα χωράφια. Στην ουσία δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος από αυτές και η πιθανότητα δαγκώματος είναι εξαιρετικά σπάνια. Πολλές φορές με ήρεμες κινήσεις την έβαλα να περπατήσει πάνω μου χωρίς κανένα πρόβλημα.

Αρέσκονται να συχνάζουν και να φτιάχνουν τις φωλιές τους σε σκοτεινά μέρη (αυτός είναι ο λόγος που μπαίνουν στα σπίτια), όπως σπηλιές, τρύπες σε δόμες, υπονόμους, λάκκους, κάτω από μεγάλες πέτρες και μεγάλα αντικείμενα. Πολλές φορές τις συναντούμε στα μέρη αυτά σε αποικίες. Φτιάχνουν τη φωλιά τους μέσα σε τρύπες που τις διακοσμούν με τον ιστό τους εσωτερικά και εξωτερικά για να νιώθουν τον κραδασμό των θηραμάτων τους όταν πλησιάσουν. Ενεργοποιούνται πάντα τη νύχτα αναζητώντας την τροφή τους, ενώ τη μέρα παραμένουν στις φωλιές τους. Πολλές φορές τις βρίσκουμε τη νύχτα σε κεντρικούς δρόμους των πόλεων, καθώς βγαίνουν από τους υπονόμους. Οι ταραντούλες όπως και όλες οι αράχνες περιβάλλονται από τον εξωσκελετό που τους δίνει σκληρότητα και για να μεγαλώσουν τον αποβάλλουν δημιουργώντας άλλον πιο μεγάλο. 

Μαύρη ταραντούλα 

Σαν ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας σε ταινία τρόμου

Μετά το ζευγάρωμα το θηλυκό μπλέκει με τον ιστό της και μέσα στη φωλιά της έναν μεταξένιο άσπρο σάκο που μοιάζει με κουκούλι, όπου και γεννά μέσα πέραν των 200 αβγών. Η αράχνη μένει συνεχώς κοντά στο κουκούλι προστατεύοντας τα αβγά μέχρι να εκκολαφθούν. Μετά την εκκόλαψη τα μικρά μένουν για ένα χρονικό διάστημα με τη μάνα τους και κατόπιν παίρνουν τον μοναχικό δρόμο τους.

Εχθροί τους είναι φυσικά ο άνθρωπος που όπου τις βρει τις σκοτώνει λόγω φόβου και άγνοιας, όπως επίσης και τα αρπαχτικά πουλιά και ένα είδος παρασιτικής σφήκας. Το είδος αυτό της παρασιτικής σφήκας ονομάζεται Tarantula hawks (Hemipepsis brunnea) της οικογένειας Pompilidae. Η θηλυκιά σφήκα ψάχνει με μανία να βρει τις ταραντούλες στα μέρη που συχνάζουν και όταν βρει μια ακολουθεί σκληρή μάχη. 

Μαύρη ταραντούλα 

Η μεγαλόσωμη σφήκα επιτίθεται στην ταραντούλα προσπαθώντας να την κεντρίσει, ενώ η ταραντούλα αμύνεται σθεναρά. Όταν κατόπιν μάχης αρκετών λεπτών η σφήκα καταφέρνει να την κεντρίσει η ταραντούλα παραλύει άλλα δεν πεθαίνει. Το δηλητήριο που διαθέτει η σφήκα την παραλύει μόνο διότι χρειάζεται την ταραντούλα ζωντανή. Κατόπιν σέρνει με κόπο την παραλυμένη ταραντούλα στη φωλιά της που βρίσκεται σε τρύπα στο έδαφος, την τοποθετεί μέσα και γεννά τις κάμπιες (προνύμφες) της με έναν ειδικό ωοθέτη μέσα στο σώμα της αράχνης. Οι κάμπιες της σφήκας τρέφονται με τη ζωντανή αράχνη μέχρι να μεταμορφωθούν σε τέλεια έντομα. Ο λόγος που η σφήκα θέλει την ταραντούλα ζωντανή είναι για να έχουν οι κάμπιες της φρέσκια τροφή μέχρι να μεγαλώσουν και μοιάζει σαν ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας σε ταινία τρόμου. 
Κυπριακή ταραντούλα Chaetopelma karlamani. 

Μαύρη ταραντούλα Chaetopelma olivaceum σε σύγκριση με το χέρι. 

Τα τεράστια δόντια της μαύρης ταραντούλας.














ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου γεννήθηκε το 1960 στη Λευκωσία και είναι φυσιοδίφης ερευνητής της κυπριακής βιοποικιλότητας. Φωτογράφος και κινηματογραφιστής αγρίας ζωής και πρόεδρος του συνδέσμου προστασίας φυσικής κληρονομίας και βιοποικιλότητας της Κύπρου. Με ακούραστη δράση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα του τόπου μας. 






No comments:

Post a Comment